Theo dữ liệu sơ bộ của chính phủ, tỷ lệ sinh sản tại Nhật Bản đang rơi xuống mức kỷ lục, giảm mạnh nhất trong vòng 30 năm trở lại đây.
Kênh CNN (Mỹ) dẫn nguồn báo cáo của Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản cho biết trong 7 tháng đầu năm 2019, tỷ lệ sinh tại Nhật Bản đã giảm 5,9% do nhóm phụ nữ trong độ tuổi sinh con ngày càng ít đi. Nhiều phụ nữ trì hoãn việc sinh con hoặc có quyết định không sinh con.
Theo dữ liệu thống kê, tổng số ca sinh tại Nhật Bản từ tháng 1-7/2019 chỉ còn 518.590 ca, so với cùng kỳ năm 2018 có đến 918.397 ca sinh, không bao gồm trẻ em nước ngoài sinh ra tại Nhật Bản và trẻ em Nhật Bản sinh tại nước ngoài.
Ông Yasushi Mineshima – Phát ngôn viên của Viện nghiên cứu An sinh Xã hội và Dân số Quốc gia Nhật Bản – cho biết sự suy giảm tỷ lệ sinh đẻ này diễn ra nhanh hơn dự đoán trước đó.
Từ cuối những năm 1970, tỷ lệ sinh của Nhật Bản đã sụt giảm đáng kể. Vào năm 2005, con số này rơi xuống mức thấp kỷ lục 1,26 (số trẻ em trên một phụ nữ) nhưng sau đó đã phục hồi và lại giảm trở lại vào năm 2016. Năm 2018, tỷ suất sinh Nhật Bản còn ở mức 1,42.
Các chuyên gia cho biết, để duy trì dân số ổn định, các quốc gia cần duy trì tỷ suất sinh là 2,1. Năm 2018, tổng tỷ suất sinh trên thế giới đã giảm xuống 0,98 – tức là chưa đầy 1 con trên 1 phụ nữ. Ở Mỹ tỷ suất sinh đạt 1,72 còn ở Hàn Quốc tỷ lệ này cũng giảm xuống mức thấp kỷ lục.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến cuộc khủng hoảng giảm dân số của Nhật Bản, chủ yếu là do nhóm phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ đang dần thu hẹp lại. Phụ nữ Nhật Bản ngày càng sinh con muộn, thậm chí ngại sinh con, vì văn hóa làm việc đòi hỏi sự khắt khe khiến họ khó cân bằng công việc với cuộc sống gia đình. Tuổi trung bình của các bà mẹ Nhật Bản khi đứa con đầu lòng chào đời đã tăng từ 25,6 hồi năm 1970 lên 30,7 vào năm 2018.
Tỷ lệ kết hôn giảm cùng với việc con ngoài giá thú không được chấp thuận cũng là một trong những nguyên nhân khiến tỷ lệ sinh tại Nhật Bản lao dốc.
Vấn đề tỷ lệ sinh được coi là vô cùng quan trọng ở quốc gia Đông Bắc Á này vì dân số đang già đi nhanh chóng. Nhật Bản được coi là một quốc gia “siêu tuổi” với 28% dân số trên 65 tuổi và lực lượng lao động đang bị giảm đi đáng kể.
Tình trạng này cũng tác động đến tổng dân số của cả nước, từ 126 triệu dân vào năm 2018, giảm 260.000 người so với năm trước đó. Đến năm 2065, dân số Nhật Bản dự kiến giảm xuống còn khoảng 88 triệu người nếu tình trạng dân số già hóa không được cải thiện.
Để đảo ngược xu hướng này, Chính phủ Nhật Bản đã đặt mục tiêu tỷ lệ sinh là 1,8 và đưa ra nhiều sáng kiến. Quốc gia Đông Bắc Á này bắt đầu tập trung mọi nỗ lực giúp phụ nữ cải thiện cuộc sống và cân bằng công việc, bằng cách mở rộng số lượng các trường mầm non miễn phí, cắt giảm thời gian tại các nhà trẻ ban ngày và cung cấp thêm thời gian nghỉ phép cho cha mẹ.
Một thị trấn nông nghiệp ở phía Tây Nhật Bản còn chi trả mọi chi phí cho các cặp vợ chồng đến đây sống để sinh con. Các gia đình sẽ nhận được khoản tiền 100.000 Yen (22 triệu đồng) nếu sinh đứa con đầu lòng, 150.000 Yen (33 triệu đồng) cho đứa trẻ thứ 2 và khoảng 400.000 yên (87 triệu đồng) cho đứa con thứ 5 sinh ra trong cùng một gia đình.
