Cá voi luôn được biết đến là một trong những loài sinh vật biển lớn nhất, là loài cá cao trong chuỗi thức ăn. Với kích thước khổng lồ nặng hàng trăm tấn, cái chết của cá voi cũng đặt ra rất nhiều câu hỏi. Cảnh tượng cá voi chết trong tự nhiên là một cảnh tượng hiếm thấy, vì vậy các nhà khoa học có rất ít cơ hội nghiên cứu về những con cá voi chết và chìm tự nhiên trong đại dương.
Tiến sĩ Adrian Glover, chuyên gia sinh học biển tại Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên (Anh), làm sáng tỏ điều mới về thế giới bên kia của cá voi. Ngay cả khi đã chết, chúng vẫn cung cấp sự sống cho hàng trăm loài động vật biển trong vòng 50 năm. Do đó, cá voi đóng một vai trò rất quan trọng trong vòng đời của các đại dương trên Trái đất.
Cá voi là “anh cả của đại dương”, loài động vật lớn nhất dưới biển
Giống như nhiều loài động vật khác, quá trình phân hủy bắt đầu ngay sau khi cá voi chết. Sau đó, con vật nở ra bằng khí và đôi khi nổi lên mặt nước, nơi nó có thể bị cá mập và chim biển ăn thịt.
Cuối cùng, gã khổng lồ đại dương sẽ bắt đầu chìm xuống, rơi xuống hàng km cho đến khi cuối cùng nằm yên dưới đáy biển.
Điều đáng chú ý nhất là sau khi chết, xác cá voi trở nên vô cùng hữu ích. Nó có thể nuôi sống toàn bộ hệ sinh thái của sự sống dưới biển sâu, từ những động vật ăn xác thối lớn đến những vi khuẩn cực nhỏ. Chúng cung cấp cho cư dân của đáy đại dương gần như hoang vắng một nguồn thức ăn dồi dào và bất ngờ. Cá voi cực kỳ quan trọng trong hệ sinh thái biển và phát hiện này càng cho thấy loài vật này đóng vai trò to lớn trong việc xác định vòng đời của các đại dương trên Trái đất.
Nguồn thức ăn cho cả đại dương trong 50 năm
Một khi cá voi đáp xuống đáy biển, cá mù, cá mập đang ngủ, cua, tôm hùm và một loạt động vật ăn xác thối khác sẽ ăn mỡ và cơ đến tận xương. Một con cá voi có thể nuôi toàn bộ quần thể động vật trong khu vực tới hai năm trong giai đoạn “ăn xác” ban đầu này.
Những kẻ ăn xác thối lớn có thể biến xác chết thành một đống xương, nhưng vẫn còn nhiều thức ăn cho một số “thực khách” nhỏ hơn nhiều. Polychaetes như Vigtorniella fokati ăn các mô của cá voi chết, cho đến xác cá voi chết chỉ còn lại xương. Ốc biển, giun tóc và tôm sẽ ngấu nghiến phần mỡ hoặc cơ còn sót lại. Chúng cũng sẽ ăn chất thải hữu cơ từ xác động vật. Sâu thây ma (Osedax) lần đầu tiên được phát hiện trên một bãi biển sâu 3 km có cá voi rơi vào năm 2002.
Osedax antarcticus là một trong những loài giun có thể tìm thấy trong quần thể động vật tích tụ trong xác cá voi.
Adrian giải thích: “Đây là những động vật quan trọng nhất chịu trách nhiệm cho sự phân hủy xương. Còn được gọi là giun xương, những động vật không xương sống này ăn xương về mặt hóa học, phá vỡ các thành phần như collagen và chất béo bằng các phương pháp chuyên dụng. Ngoài ra, chúng đẩy oxy vào xương, một quá trình làm tăng tốc độ phân hủy. Những sinh vật ăn xác thối nhỏ bé này có thể dành tới 10 năm để thu hoạch xác một con cá voi.”
Osedax mucofloris, một loài giun xương được phát hiện lần đầu tiên vào năm 2005 trên xác một con cá voi rơi ngoài khơi bờ biển Thụy Điển, được bao phủ bởi một lớp chất nhầy.
khám phá bất ngờ
Trong khi những kẻ ăn xác thối đang làm việc để tiêu hóa xương, thì trong 10 đến 50 năm tới, cá voi cũng đang cung cấp một loại thức ăn chuyên biệt hơn mà các nhà khoa học mới phát hiện ra.
Xương cá voi chết bị chiếm giữ bởi vi khuẩn tạo ra hydro sunfua, một loại khí có mùi trứng thối. Có một quá trình gọi là hóa tự dưỡng là một cách để động vật thu được năng lượng thông qua hóa chất này và các hóa chất khác, thay vì thông qua thức ăn. Động vật thân mềm và giun ống là những sinh vật hóa tự dưỡng tận dụng xác cá voi, ăn các chất hóa học tiết ra từ xương.
Giun Osedax tích tụ số lượng lớn trên xương cá voi dành 10 năm ăn dần
Trước khi các vụ cá voi chìm được ghi chép đầy đủ, người ta cho rằng kiểu đa dạng sinh học này chỉ được nhìn thấy ở các khu vực thấm lạnh và lỗ thông thủy nhiệt, nơi hydro sunfua và khí mêtan thoát ra tự nhiên qua trầm tích. Nhưng giờ đây người ta đã nhận ra rằng xác cá voi cung cấp một bước đệm độc đáo cho các loài động vật chuyên biệt từ những địa điểm này phân tán khắp đáy đại dương, đặc biệt là ở những khu vực hoang vắng.
Điều gì sẽ xảy ra nếu cá voi chết khi mắc cạn?
Tuy nhiên, không phải tất cả cá voi đều chìm xuống đáy đại dương khi chết.
Thay vào đó, một số bị mắc kẹt trên bờ biển trên khắp thế giới. Mặc dù con người thường sẽ làm việc để cứu chúng, nhưng nếu không có nước để duy trì sức nổi của cá, trọng lượng cơ thể của chính cá voi sẽ sớm bắt đầu đè bẹp các cơ quan nội tạng của nó.
100 tấn thịt đang phân hủy từ một con cá voi mắc cạn là một “mỏ vàng khoa học” – cơ hội tuyệt vời để các nhà khoa học nghiên cứu về loài sinh vật thường nằm ngoài tầm với này.
Nguồn: NHM, The Guardian
Bài viết gốc: https://gamek.vn/voi-kich-thuoc-khong-lo-nhu-vay-dieu-gi-se-xay-ra-khi-ca-voi-chet-hang-chuc-nam-sau-chung-van-co-the-co-ich-178221129153659975.chn